New York’ta yapay zeka ve kadın sorunlarını dünya gündeminde

Kadın ve Demokrasi Vakfı (KADEM), Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu (CSW) Toplantıları Kapsamında “Yapay Zekâ ve Kadın” Konulu Önemli Bir Panele İmza Attı.

ANKARA (İGFA) –KADEM’in Birleşmiş Milletler binasında gerçekleştirdiği panelde, yapay zekânın kadın erkek eşitliğine üzerindeki etkisi, algoritmik önyargılar, teknoloji sektöründeki kadın temsiliyeti gibi önemli konular masaya yatırıldı. Panelde ayrıca, yapay zekânın kadın haklarını destekleyici ve kadını güçlendirici bir çerçevede kullanılmasına dair çözüm önerileri tartışıldı.

KADEM’in ev sahipliğinde düzenlenen “Yapay Zekâ ve Kadın: Zorluklar ve Fırsatlar” başlıklı panelde, yapay zekânın sunduğu fırsatlar,  içerdiği riskler ve tehditler,  kadınların teknoloji alanındaki temsiliyet eksikliği gibi kritik konular ele alınarak, mevcut engellerin aşılması için somut öneriler sunuldu.

YAPAY ZEKÂ AYRIMCILIĞI DESTEKLİYOR MU?

Panelin açılış konuşmasını yapan KADEM Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Saliha Okur Gümrükçüoğlu, yapay zekânın kadınları dezavantajlı konuma düşüren yönlerine dikkat çekerek, “Özellikle işe alım, terfi, liderlik seçimleri, kredi skorlama ve hukuk sistemlerinde kullanılan algoritmaların, tüm dünyada kadına yönelik ayrımcılığı beslediğini” ifade etti.

Sesli asistan sistemlerinin, alışılagelmiş toplumsal cinsiyet kalıplarını pekiştirdiğini vurgulayan Gümrükçüoğlu, “İnsanlar tarafından kodlanan yapay zekâ, kadınlara karşı ayrımcılık ve baskı aracı hâline gelebilir. Bunu önlemek için, yapay zekâyı disiplinler arası bir yaklaşımla yeniden yorumlamamız gerekiyor. KADEM olarak, yapay zekânın insan hakları ve temel özgürlükleri önceleyen bir çerçevede ele alınması gerektiğini savunuyoruz. Bu doğrultuda yapay zekâ ekosisteminde kadınların tam katılımını, temsilini ve güvenliğini sağlamayı hedefleyen bir eylem planı çağrısında bulunuyoruz” dedi.

KADINLARIN GÜÇLENMESİ İÇİN YAPAY ZEKÂ NASIL KULLANILABİLİR?

KADEM, 2024 yılı Kasım ayında İstanbul’da Yapay Zekâ ve Kadın konulu uluslararası bir zirve düzenlemiş, açılışını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı zirvede konuyu dünyaca ünlü uzmanların katkısıyla tartışmaya açmıştı.

Saliha Okur Gümrükçüoğlu, zirvenin sonuç bildirgesinde de yer alan çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

• Kadınlarla ilgili konularda veri toplama, analiz etme ve farkındalık yaratma çalışmalarını artırmak.
• Yapay zekâ sistemlerinde ayrımcı önyargıları ve stereotipleri tanımlamak ve ortadan kaldırmak; mevcut önyargıların tekrarlamasını ve pekiştirilmesini önleyecek tedbirleri uygulamak.
• Kadın girişimciliğini ve liderliğini, her aşamada teşvik etmek ve desteklemek.
• Kadınların yapay zekâ sektöründe aktif rol almasını teşvik eden kapsayıcı yatırımları desteklemek ve tacizden arındırılmış çalışma ortamları oluşturacak politikalar geliştirmek.
• Politika süreçlerini etkileyen önyargıları önlemek için kapsayıcı karar alma mekanizmaları oluşturmak.
• Toplumun tüm kesimlerine hizmet edecek etik, demokratik, adil, şeffaf ve kadın haklarını gözeten bir yapay zekâ yönetim çerçevesi oluşturmak.