Kendi bütçesini yönetebilen bir çocuk her şeyi yapabilir

Öğretmen Akademisi Vakfı tarafından Garanti BBVA desteğiyle 6 yıldır yürütülen ve 2.300 öğretmen aracılığıyla yaklaşık 35 bin öğrenciye ve ailesine erişen 5 Taş Sosyal ve Finansal Liderlik Programı, çocuklarda sosyal ve finansal okuryazarlık konusundaki bilincin artmasını hedefliyor. Aflatoun International iş birliğiyle tasarlanan program; Kişisel Anlayış ve Keşif, Haklar ve Sorumluluklar, Tasarruf ve Harcama Bilinci, Planlama ve Bütçeleme ile Sosyal ve Finansal Girişim başlıklarından oluşuyor. Katılımcı öğretmenler ve öğrencileri, program boyunca bu beş başlıkta aktiviteler gerçekleştiriyor. Programın son ayında gerçekleştirilen çevrim içi iki günlük “Çözüm Kampı”nda da ise öğrenciler, öğretmenleri rehberliğinde sosyal çevrelerindeki bir soruna çözüm olarak bir girişim fikri oluşturuyor ve proje planı hazırlıyorlar.

Bu çalışmalar öğrencilerin çevrelerindeki sorunlara duyarlı ve analitik düşünce yapısını özümsemiş, çözümcü bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunuyor. Program kapsamında öğretmenler, öğrenciler ve veliler her ay ilgili başlıkta bir uzmanla bir araya geliyor. ‘’Uzman Buluşmaları”nın bu ayki konuğu, Garanti BBVA Yatırım Araştırma ve Yatırım Danışmanlığı Direktörü Tufan Cömert oldu. Cömert, etkinliktetasarruf ve harcama bilinci konusunda yararlı bilgiler ve yöntemler paylaştı.

“Karşımızda bizi tüketime yönelten muazzam bir bilimsel güç var, bu yüzden alışverişe listeyle çıkın”
Satın alma davranışının çoğu zaman farkında olmadan gerçekleştiğini belirten Cömert, ‘’Her ne kadar bilinçli olduğumuzu iddia etsek de karşımızda bizi tüketime yönelten muazzam bilimsel bir güç var. Pek çok mağaza labirent gibidir ve çıkmakiçin planlanan yerleri gezmek zorundasınızdır. Bir mağazanın içerisi ne kadar kafa karıştırırsa, müşteriler o kadar hızlı bir şekilde mağazaya ne için geldiğini unutur ve karşısına çıkan ürünleri satın alır. Bu bilgiden haberimiz olursa alışverişe listeyle çıkmanın önemini daha iyi anlar ve uygularız.’’diyor.

‘’Önceliğimiz giderlerimizi iyi yönetmek ve çocuklarımızın da yönetmesini desteklemek olmalı.’’

‘’Finansal sağlığımızı korumak ve tasarruf yapmak istiyorsak önceliğimizi gelirimizi artırmaya değil, giderlerimizi iyi yönetmeye vermemiz gerekiyor. Buna, aylık gelirimizi veya harçlığımızı ‘’gerekli harcamalar’’ ve ‘’gerekli olmayan harcamalar’’ olarak ikiye bölerek başlayabiliriz. Hesabımızda kalan parayı sürekli kontrol etmek ve satın alma listesi tutmak tüketim alışkanlıklarını ve neyi doğru yapıp yapmadığımızı anlamak için çok önemlidir. Markalar tüketim verilerinden yararlanarak taktikler geliştirirler. Önemli olan yenilikçi teknolojilerden faydalanarak ihtiyaçları doğru tespit etmek, akıllı, kişiselleştirilmiş deneyim ve çözümler sunabilmektir. Garanti BBVA olarak biz de verinin gücünden faydalanarak, tüketicilerin bugünü planlamalarının yanı sıra, gelecek için birikim yapabilmek kabiliyeti kazanmalarını hedefliyoruz. Çünkü eğer finansal durumumuzu daha iyi takip eder, beklenmedik durumlara karşı hazır olabilir, özetle kendimizi tanırsak, biraz daha korunaklı hale geliriz.’’

‘’Lüks mü, ihtiyaç mı sorusunu mutlaka sorun’’

‘’Lüks mü, ihtiyaç mı sorusu önemli. Ben bir telefona sahibim, eğer bu telefonun üst modeli çıktığı için yenisini almak istersem bu lükstür fakat telefonum kırıldığı için yenisini almak istiyorsam ihtiyaçtır. Böyle bir durumda bütçeler arasında geçiş olabilir. Çünkü telefon almak lüksten, ihtiyaç kısmına geçmiştir. Bir satın alma listesi oluşturmalıyız… Telefon mu almam gerekiyor, yorumlara bakarak, internetten hangi ürün hangi yerde daha ucuz ve nerede daha çok taksit ile alınıyor, buna bakarak bir öncelik listesi yapmalı ve ürünü listeye koymalıyız. Listeye uyacak şekilde hareket etmek otokontrol için önemlidir ve böylece bütçe disiplinimizi koruyabiliriz.’’

‘’Kendi bütçesini yönetebilen çocuk her şeyi yapabilir’’

‘’Çocuklarınıza aylık harcama limiti koymaya özen gösterin, bunun üstüne çıkmasına izin vermeyin, çıkıyorlarsa da gerçekten çok önemli bir şey olması gerekiyor. Bu şekilde en azından bir ay boyunca nerede, nereye, ne kadar harcaması gerektiğini hesaplayabilirler. Aylık harçlık vermek bu bakımdan önemlidir, haftalık olduğu zaman kontrol güçleşir. İlk başlarda büyük olasılıkla bütçesini idare edemeyecek, sürekli size gelecek ve siz de anne baba olarak dayanamayacaksınız ve vermek isteyeceksiniz ama o noktada durun ve vermeyin. Çocuklarımızı bu konuda eğitmemiz gerekiyor. Finansal okuryazarlık öncelikle kendi hesabını bilmekle başlar. Kendi bütçesini yönetebilen bir çocuk ileride her şeyi çok daha rahat yapacaktır.’’