Uyku Felci Neden Olur, Hangi Hastalığın Belirtisidir? Uyku Felci Ne Kadar Sürer, Nasıl Tedavi Edilir?
Uyku felci, halk arasında da karabasan olarak da bilinen uyanıklık ve uykuya geçiş arasında görülen bir durumdur. İnsanların neredeyse yarısı hayatında bir kere bu kötü deneyimi yaşıyor. Uyku felci nedeni ile çeşitli halüsinasyonlar görülebilir. Uyku felci neden olur, hangi hastalığın belirtisidir sizler için derledik.
Uyku felcinin pek çok nedeni olabilir. Uyku felci yani karabasan sırasında insanlar göğsünde büyük bir baskı hisseder.
Uyku Felci Neden Olur?
Uyku felcinin başlıca nedenleri arasında, uyku düzeninde değişiklikler, uykusuzluk, kalıtsal hastalıklar, anksiyete gibi sorunlar, sırt üstü yatmak ve madde bağımlılığı yer alıyor. REM uykusu sırasında vücut oldukça derin bir uykuda olur ve zihinde çeşitli rüyalar görülür. Rüya sırasında vücudumuzu hareketsiz tutmak için de beyin, kaslarımızı kontrol etmemizi önemli ölçüde engeller. Eğer REM uyku sırasındaki döngü sona ermeden uyanılırsa bilinç açılır ama vücut hala kontrolümüzde olmaz. Yani yeni uyanmış olsak da vücudumuzu hareket ettiremeyiz.
Bilimsel ismi hipnopompik felç olarak da bilinen uyku felci, REM sırasında gerçekleşir. Aniden uyanan kişi gözlerini açsa da vücudu kaskatı kesildiği için hareket edemez. 2021 yolu verilerine göre uyku felcinin erkeklerde görülme riskinin kadınlara göre 3 kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Başta stres ve anksiyete bozukluğu olmak üzere pek çok psikolojik etken, uyku felcinin en temel ve en bilinen nedenleri arasında yer alır.
Uyku Felci Hangi Hastalığın Belirtisidir?
Bazı kaynaklarda ”uyku paralizi” ve ”false awakening syndrome” olarak geçen uyku felcinin tekrarlanması halinde akut depresyona yol açabilir. Genellikle uyanır uyanmaz ya da uykuya dalmadan önce yaşanan geçici felce ise uyku felci ismi de verilir.
Uyku Felci Ne Kadar Sürer?
Felç pek çok kişide sadece birkaç dakika sürerken bazı kişiler de yaklaşık olarak 1 saat boyunca vücudunu hareket ettiremez. Uyku felci geçiren kişilerin pek çoğu rüya görmeye devam ettiğini düşünür. Panik hali ve aşırı korku hali, felcin çok daha uzun sürmesine yol açabilir.
Uyku Felcinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bazı kişilerde sık sık tekrarlayan uyku felci hastalığının bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Ama çeşitli seanslar ve alternatif tedavi yöntemleri yapılarak uyku felcini tetikleyen bazı faktörler ortadan kaldırılabilir. Özellikle stres ve kaygı kaynaklı uyku felçlerinde anksiyete bozukluğu tedavisinde uygulanan bazı yöntemler yapılır.
Uyku felci, kesin bir tedavisi olmamasına rağmen dolaylı yoldan tedavi edilebilen bir durumdur. Genellikle REM uykusu ve non-REM uykusunun döngüsünü bozmayan, uyku sürecini düzene sokan bir ilaç kullanılır. Ama bu ilaçların hiçbir zaman gelişigüzel alınmaması ve kesinlikle bir doktor kontrolünde kullanılması gerekir. Antidepresan kullanımı da tek başına uyku felcini önlemeye yetmez. İnternette bu konuda çok sayıda doğru olmayan bilgi bulunuyor. Antidepresanlar, uyku felcini önlemeye yardımcı olan ilaçlar değildir. Depresyonu tedavi eden ve dolaylı olarak da depresyondan kaynaklanan uyku sorunlarının ortadan kalkmasını sağlayabilen ilaçlardır.
Uyku Felci Belirtileri Nelerdir?
Uyku felcinin belirtileri arasında ise şunlar yer alıyor;
- Bilincin tamamen açık olmasına rağmen vücudun hareket ettirilmemesi.
- Bazı hastalarda kasılma ve soğuk soğuk terlemeler yaşanır.
- Çenenin kilitlenmesi
- Kolların üst kısmında ve bacaklarda yaşanan uyuşma
- Düzensiz kalp atışları
- Baş ağrısı
Uyku Felci Nedenleri
- Insomnia ve parasomnia gibi çeşitli uyku bozuklukları
- Düzensiz uyku saatleri de karabasanın en önemli nedenleri arasında yer alır. Örneğin, uzun saatler boyunca uykusuz kalmak ya da gündüz saatinde uyumak
- Kaygı bozuklukları
- Sırt üstü yatmak
- Aşırı stres
- Çok sık kabus görmek
- Paronaya